Bağırsak ve anüs’ün (makat) varisleşmiş, şişmiş toplardamarlarının oluşturdukları şişliklerdir. Üzerlerinde ince mukoza zarı bulunan küçük toplardamar kabartılarıdır. Daha çok kanama ile ortaya çıkar. Dış ba­surun yol açtığı şikayetlerden biri de kaşıntıdır.
Çoğunlukla stres, üşütme, fazla zorlanma ve kabızlık sonucu meydana gelir.

Bundan korunmak için temizliği İyi yapmak, ekşili yiyeceklerden sakınmak, bağırsakları yumuşak tutmak, bağırsak kurtlarından temizlenmek, (bağırsak kurtlan da­marları delme veya yapışma yoluyla kan emerler) büyük ve küçük idrar ihtiyacını bekletmemek ve ayakları üşütmemek gerekir.

Ayrıca aşağıdaki bitki formüllerin­den istifade edilir. Tedavisi:
*  Sabahlan sıcak olarak bal şerbeti içilir. Akşamları sıcak suya oturulur. Makata lapa halinde ebegümeci ko­nur, ayaca ebegümeci yemeği yenir. Kapari çiçeği ve meyvesi ezilerek, la­pa halinde makata konur.

*  Kaynamakta olan bir litre suya, 100 gr. sinirli ot konur, beş dakika kadar kaynatıldıktan sonra balla tat­landırılır. Aç karna günde 3 – 4 defa birer bardak içilir.

*   Yılan yastığı yumruları nohut büyüklüğünde bölünerek, günde 3 -4 defa yutulur.

*   10 gr. kavak tomurcuğu balla veya zeytinyağı ile karıştırılarak merhem haline getirilir ve makata ko­nur.

*  Karalahana yaprakları kaynar su­ya sokup çıkarıldıktan sonra basur üzerine konur ve öylece yatılır.

*  50 gr. ardıç katranı, leblebi unu ile karıştırılarak nohut tanesi büyüklüğünde haplar haline getirilir ve ye­meklerden önce, su ile birlikte birer adet yutulur. (Bu uygulama basur geçene kadar sürdürülür.)

■ BAĞIRSAKLAR VE HEMOROİD

Bir baş sarmısak ile bir miktar karaüzümü havanda iyice döğerek melhem haline getirin. Bağsurun üstüne sürün. Sabahleyin sirke ile yıkayın. Bol bol kuşburnu yiyin.