Duvaklı Kız ve Nikablı Oğlan

Kızın duvağı ile yaÅŸmağı da, Türkler Anadolu’ya geldikten sonra ortaya çıkmış, bir gelenek deÄŸildir. “Yüz görümlülüğü”nün, niÅŸanlanma ile birlikte baÅŸladığı üzeri­de durmuÅŸtuk. “Tutuk” ve “yüzlük” dedi­ğimiz duvak da, gelin yüzünün tabuluÄŸu ile ilgili olmalıydı. OÄŸuzlarda kadınla­rın yüzlerini örtmemelerine raÄŸmen, ni­şanlı kızlar ile gelinler, yaÅŸmaklanıyor­lardı. Nitekim Dede Korkut’ta Beyrek’in niÅŸanlısı ile karşılaÅŸması şöyle anlatılı­yordu: “Beyrek’i çağırdılar. Banı Çiçek yaÅŸmaklandı ve ondan haber sordu” Az sonra Banı Çiçek niÅŸanlısı ile güreÅŸektir. Bunun için. bu “yaÅŸmaklanma” da, her­hangi bir îslâmî tesir aramak çok zor­dur. NiÅŸanlı Beyrek için de, “yüzü nikablı” tanıtması kullanılıyordu. “Nikab” da, duvak demektir. Yani yal­nızca niÅŸanlı kız yaÅŸmaklı deÄŸil; ni­şanlı oÄŸlan da nikablı veya “yüzü gözü açılmamış” olarak düşünülüyordu. Ba­nı Çiçek’in yanında, hem bekçi ve hem de dadı olarak bir “yenge” bulunuyor­du. OÄŸuzlarda yengelik bir onurlama yeri ve makamdır. Kuzey Türk destanla­rında ise yengeler, kızla oÄŸlanı buluÅŸtur­maya aracı oluyorlardı. Kuzey Türkleri niri “cenge” dedikleri bu kadınlar, iyi ahlâk sahibi deÄŸillerdi. Bu buluÅŸmayı, yengelik denen para karşılığı yapıyorlar­dı.