Hala
Hala
Halalar, babaların kız kardeşleridir. Hepsi de gidicidir. Bir gün evlenip, baba ocağını bırakarak gideceklerdir. Böylece uzağa giden hala ile ilgili de azalacaktır. Buna rağmen babanın kız kardeşleri olduğu için, onlar da saygı değer büyüklerdir. Anadolu’da hala için en çok “bibi” sözü kullanılır. Bibi sözü Azerbaycan’da da hala için söylenir. Bütün Orta Asya Türklerinde ise “ece” denir.
Bu “saygı değer büyük hanım” demektir. Eski Türklerde teyze çocuklan için söylenen “bole” sözü, Anadolu’da hâla ve hala çocuklan için de söylenir. Altay Türkleri ile Çağatay Türk kültür çevresinde, halaya yaygın olarak “ağa” derler. .Farsça’ya “ağaçe” olarak geçmiş olan bu söz, Osmanlı kitaplarında ise “ağa kadın” yazılışıyla görülür. Kuzey Türklerinde “aya, ece” şeklinde görülen halayı çağırışlar ise Anadolu’da “iye, ece” olarak görünüyor. Hepsi de
saygüama çağınşlandır. Halaların, babanın kız kardeşi ve saygı değer oluşlarından ileri gelir. Çağatay Türk kültür çevresinde ise”ulug aya.kiçig aya” denr mek yoluyla, büyük hala ile küçük hala birbirinden aynhr. Görülüyor ki bu konuda da bütün Türk dünyasında bir birlik vardır.
Anadolu’da Yozgat’ta hala için söylenen “eme” sözü, hayvancı Kırgız Türklerinde yaşın veya saygı değer kadın karşılığı olarak kullanılır. Radlof’a göre bu söz Moğolca “emegen” sözünden gelmektedir. Fakat bunun Türkçe kökleri üzerinde yeniden durulmalıdır.