Menopozdan Sonra Kadınlarda Kolesterol

KOLESTEROL VE LİPİDLER ÜZERİNE ETKİ
Menopozdan sonra kadınlarda kolesterol artar. Kolesterol, beyin, sinirler, kalp, bağırsaklar, kaslar, karaciğer başta olmak üzere tüm vücutta yaygın olarak bulunur. Yani yaşam için ge­rekli bir maddedir. Buna rağmen kanda fazla miktarda bulun­ması, vücutta birikmesine ve ciddi sağlık sorunlarına yol açar.
Kolesterol kanda fazla miktarda varsa, bu, kan damarlarında birikir ve kan damarlarının sertleşmesine, daralmasına, yani ateroskleroz denen olaya yol açar. Damar duvarında biriken tek madde kolesterol değildir; akyuvarlar, kan pıhtısı, kalsiyum… gibi maddeler de birikir. Halk arasında, ateroskleroz için damar sertliği, damar kireçlenmesi gibi ifadeler de kullanılmaktadır. Kolesterol, hangi organın damarında birikirse o organa ait has­talıklar ortaya çıkar. Örneğin, kalbi besleyen atardamarlarda, yani koroner arterlerde kolesterol birikimi olursa, göğüs ağrısı, kalp krizi gibi sorunlar oluşur. Böbrek damarlarında kolesterol birikimi ise, yüksek tansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açabi­lir. Kandaki kolesterol düzeyinizi basit bir kan tahlili ile öğrene­bilirsiniz. Kolesterol yüksekliğiniz varsa tedavinizin takibini de yapabilirsiniz. Kolesterol düzeyinize her türlü sağlık kurumun­da baktırabilirsiniz. Parmağınızdan veya kolunuzdan az miktar kan örneği alınarak yapılır. Test tipine göre aç karnına yaptır­manız gerekebilir. Çocukluk veya ergenlik çağında en az bir kez olmak üzere 20 yaşından sonra en az beş yılda bir ölçüm öneril­mektedir. Hekiminizin önerisi doğrultusunda daha sık olarak da yapılabilir. HDL, “İYİ” kolesterol olarak adlandırılır. Kandan fazla kolesterolün uzaklaştırılmasına yarar.
LDL, “KÖTÜ” kolesterol olarak adlandırılır. Damar duvarla­rına yapışarak kan akımını azaltır veya engeller.
Trigliserid: Vücudun enerji üretimi için kullandığı yağ türü­dür. Miktarının artması kalp damar hastalıklarına yol açar.
SAĞLIKLI DEĞERLER
Total Kolesterol 200 veya altı LDL 100 veya altı
Trigliserid 150 veya altı
HDL 40 veya üstü
Hangi hekime başvurmalıyım? Eğer yüksek kolesterolden başka bir sorununuz yoksa, sağlık ocağı hekimi, aile hekimi, da­hiliye uzmanı, endokrinoloji uzmanı veya kalp-damar hastalık­ları uzmanına gidebilirsiniz. Yüksek kolesterolle birlikte kalbi­nizde de sorun varsa kalp-damar hastalıkları uzmanına gidiniz. Doktor seçiminde en önemli nokta, iyi bir hasta hekim ilişkisi­nin sağlanmasıdır. İlaç tedavisine rağmen kolesterolünüz kontrol altına alınamazsa, yüksek kolesterol konusunda deneyimli olduğunu bildiğiniz veya öğrendiğiniz bir merkeze gidiniz.
Kanda kolesterol düzeyini etkileyen çok sayıda etken vardır.
Bunlardan bazıları: Doğuştan gelen nedenler, yediğimiz gı­dalar, şişmanlık, stres gibi faktörler kolesterolü ve kötü huylu kolesterolü yükseltir. Düzenli egzersiz, iyi huylu kolesterolü yükseltir ve kötü huylu kolesterolü azaltır. 60-65 yaşa kadar, yaşla birlikte kolesterol düzeyi artar.
Kadınlarda, menopozdan sonra kolesterol düzeyi artar. Özellikle menopoz sonrası kolesterol düzeyini kontrol edebil­mek için beslenmeye dikkat etmek gerekir. Beslenme konusun­da tedavi planı, beslenme uzmanı ile birlikte yapılmalıdır. Doy­muş yağlardan ye kolesterolden fakir diyet seçilmelidir. Sıvı yağlarda doymamış yağ daha fazladır, bu nedenle, sıvı yağlar tercih edilmelidir.
Genel olarak sebze, meyve ve hububat tercih edilmelidir.
Kızartmalardan kaçınınız. Kırmızı et yerine beyaz eti tercih ediniz. Karaciğer, böbrek ve beyin gibi kolesterolü fazla olan et­lerden uzak durunuz. Gıdaların yağ ve içeriklerine de dikkat edilmelidir. Yağı azaltılmış peynir, sütü tercih ediniz. Diyet peynir, diyet süt kullansanız bile bunları sınırlı miktarda tüketi­niz. Uygun diyet ile kan kolesterol düzeyinizi en fazla yüzde 15-20 azaltmanız mümkündür: Yüksek kolesterol düzeylerini azaltmak sıklıkla hekim kontrolünde ömür boyu düzenli ilaç kullanmakla sağlanır.